Streszczenie: Słowo wstępne; Część pierwsza: Opieka i wychowanie na przełomie wieków - egzemplifikacje obszarów; 1. Krystyna Budzianowska. Biografie historyczne we współczesnych podręcznikach historii a ideał wychowawczy; 2. Anna Reglińska-Jemioł. Taniec jako składnik wychowania i kultury w dawnej Polsce; 3. Andrzej Kusztelak. Wybrane aspekty pracy wychowawczej w szkole podstawowej na przełomie wieków; 4. Małgorzata Posłuszna. Opieka lekarsko-pielęgniarska nad ludnością wiejską w okresie międzywojennym; 5. Bogumiła Biechońska, Piotr Matuszewski, Agnieszka Matuszewska. Rys historyczny funkcjonowania Ochotniczych Hufców Pracy w Polsce oraz ich działalność współczesna; 6. Piotr Gołdyn. Główne obszary działalności profilaktycznej i wychowawczej Katolickiego Towarzystwa Ochrony Kobiet (1901-1939); 7. Elżbieta Gorloff. Trudności readaptacyjne dzieci i młodzieży szkolnej województwa gdańskiego w warunkach migracji powojennych (studium przypadku); 8. Lidia Burzyńska-Wentland. Projekty edukacyjne Związku Mniejszości Niemieckiej w Gdańsku w zakresie kształcenia kompetencji językowych dzieci i młodzieży; 9. Renata Olszowiec. Inspiracje i źródła aktywności pedagogicznej Marii Grzegorzewskiej; 10. Tomasz Fetzki. Źródła koncepcji pedagogicznych Edouarda Séguina; 11. Tomasz Skonieczny. Działalność opiekuńczo-edukacyjna Hamlet Centre w Norwich (Wielka Brytania) dla niepełnosprawnych (1972-2008); 12. Aldona Zakrzewska. Pedagogia szkoły katolickiej alternatywą wychowania w dobie ponowoczesności; Część druga: Obszar opieki - konteksty teorii i praktyki; 1. Klaudia Mikołajczyk. Wczesnodziecięce relacje z matką w koncepcji rozwoju Margaret Mahler - wnioski dla rodzicielskiej działalności opiekuńczej; 2. Jolanta Flanz. Wspieranie dziecka w rozwoju - wybrane aspekty teoretyczne i praktyczne; 3. Anna Banasiak. Poczucie umocnienia u rodziców dzieci z autyzmem; 4. Dorota Kiełb-Grabarczyk. Rodzina adopcyjna drogą szansy życiowej dzieci bez przyszłości; 5. Joanna Krol-Mazurkiewicz. Tutoring w szkole. Opieka nad uczniem w kontekście potrzeb i korzyści; 6. Joanna Żeromska-Charlińska, ks. Mariusz Śniadkowski. Samotność emocjonalna młodzieży jako sytuacja graniczna; 7. Emilia Paczka. Opieka nad człowiekiem niepełnosprawnym - w myśl obowiązującej ustawy o świadczeniach rodzinnych; 8. Agnieszka Grochulska. Realizacja holistycznej opieki w rehabilitacji osób po przebytym udarze mózgu; 9. Jolanta Twardowska-Rajewska. Opieka nad niesprawnym seniorem w środowisku - rozwiązania modelowe i rzeczywistość; 10. Anetta Jaworska. Więźniowie w wolontariacie opieki paliatywnej. Część trzecia: Obszar wychowania - konteksty instytucjonalne i pozainstytucjonalne; 1. Ewa Murawska. Społeczne oczekiwania wobec nauczyciela. Nauczyciel między tym co możliwe i niemożliwe...; 2. Justyna Miko-Giedyk. Współpraca szkoły z rodziną w procesie wychowania; 3. Małgorzata Gogolewska-Tośka. Wychowanie a mass media; 4. Violetta Kopińska. Współczesne problemy samorządności uczniowskiej; 5. Małgorzata Puchowska. Instynkt dramatyczny dzieci a teatr w kształceniu zintegrowanym. Diagnoza i postulaty zmian; 6. Kazimierz Ostrowski. Antypedagogika jako zmiana orientacji w myśli wychowawczej; 7. Danuta Apanel. Terapia pedagogiczna wspomagana komputerowo; 8. Anna Babicka. Moc edukacyjno-perswazyjna czasopism lifestyle'owych w aspekcie kreacji współczesnych ról płciowych; 9. Joanna Nowak. Bariery a udział osób niepełnosprawnych w życiu społecznym; 10. Agnieszka Barczykowska, Maciej Muskała. Studentki jako konsumentki napojów alkoholowych; 11. Wiesław Lesner. Współczesne dylematy polskich rodzin. Wychowawcze skutki migracji zarobkowej rodziców; 12. Urszula Sokal. Poczucie osamotnienia osób starszych a działalność klubu seniora; 13. Łucja Lassota. Aktywność seniora inspirowana humanistycznymi teoriami o charakterze personalistycznym