Streszczenie: Wstęp ( Danuta Drynda ); Rozdział 1. Violetta Rodek. Narodziny i rozwój historii wychowania w Polsce, jej twórcy i przedstawiciele; Rozdział 2. Danuta Drynda. O koncepcjach historii wychowania - jako dyscypliny naukowej w Polsce drugiej połowy XX wieku; 2.1. Niektóre koncepcje historii wychowania jako dyscypliny naukowej w Polsce; 2.2. Zamiast zakończenia. Dylematy i kontrowersje; Rozdział 3. Juliusz Jundziłł. Dzieje edukacji w starożytności klasycznej; 3.1. Tło cywilizacyjno-kulturowe; 3.2. Kształcenie szkolne i domowe; 3.3. Środowiska wychowawcze; 3.4. Ideały wychowawcze; Rozdział 4. Krzysztof Ratajczak. Oświata i wychowanie w wiekach średnich; 4.1. Prymat chrześcijańskiej kultury umysłowej w średniowiecznej Europie; 4.2. Modele życia i wzorce osobowe edukacji śreniowiecznej; 4.3. Specyfika wychowania stanowego; 4.4. Wychowanie i edukacja kobiet; 4.5. Rozwój szkolnictwa kościelnego w wiekach średnich; 4.6. Powstanie i organizacja pierwszych uniwersytetów; 4.7. Myśl o nauce i wychowaniu w wiekach średnich: poglądy Piotra Abelarda i Tomasza z Akwinu; Rozdział 5. Sławomir Sztobryn. Wychowanie i kultura w epoce renesansu; 5.1. Idee renesansu podstawą nowoczesnego świeckiego systemu szkolnego; 5.2. Humanistyczne utopie - myśl pedagogiczna Erazma z Rotterdamu, T. Morusa, J. L. Vivesa, T. Campanelli; 5.3 Myśl edukacyjna M. Reja, A. F. Modrzewskiego, Sz. Marycjusza, E. Glicznera, S. Petrycego z Pilzna; 5.4. Reformacja i kontrreformacja w Europie oraz ich znaczenie dla rozwoju oświaty; 5.5. Edukacja w Poslce w okresie reformacji i kontrreformacji; Rozdział 6. Violetta Rodek, Iwona Wendreńska. Korzenie szkoły i pedagogiki współczesnej - XVII/XVIII wiek; 6.1. System pedagogiczny J. A. Komeńskiego i jego znaczenie dla rozwoju dydaktyki; 6.2. Wychowanie i wykształcenie " gentelmena " w ujęciu Johna Locke'a; 6.3. Wzchowanie nautaralne Jana jakuba Rousseauł Roydyia 7. Szlwia Nowakowska. Reformz sykolne w ycasach saskichł 7.1. Kultura i ođwiata cyasw saskichł 7.2. Dyieo Stanisawa Konarskiego 7.3. Powstanie i dziedziczność Szkoły Rycerskiej; Rozdział 8. Grażyna Kempa. Komisja Edukacji Narodowej i jej rola w rozwoju oświaty; 8.1. Okoliczności powstania KEN; 8.2. Etapy działalności KEN; 8.3. Znaczenie KEN dla rozwoju polskiej edukacji; Rozdział 9. Karol Poznański. Szkoła i wychowanie na ziemiach polskich w okresie zaborów; Rozdział 10. Krzusztof Jakubiak. Polska myśl pedagogiczna przełomu XIX i XX wieku oraz okresu II Rzeczypospolitej; Rozdział 11. Iwona Wendreńska. Oświata i szkolnictwo w okresie II Rzeczypospolitej;11.1. Stan oświaty w pierwszych latach po odzyskaniu niepodległości; 11.2. Projekty reform szkolnych i reforma jędrzejewiczowska; 11.3 Specyfika kształcenia nauczycieli w latach 1918-1939; Rozdział 12. Józef Krasuski. Jawne i tajne szkolnictwo polskie w okresie okupacji 1939-1945; 12.1. Politya oświatowa okupantów; 12.2. Organizacja i zasięg podziemnej oświaty; Rozdział 13. Andrzej Kliś. Szkoła i wychowanie po drugiej wojnie światowej - uwarunkowania polityczne, ekonomiczne, oświatowe; 13.1. Szkolnictwo ogólnokształcące podstawowe i średnie; 13.2. Organizacja i kierunki przemian polskiego szkolnictwa zawodowego po II wojnie światowej; 13.3. Opieka nad dzieckiem; 13.4. Edukacja nauczycielska; 13.5. Szkolnictwo wyższe